Саналар
28.03.2024
Баннер
Европа ва Америка мамлакатлари тарихи
PDF Босма E-mail

Тузувчи: т.ф.н., доц. М.Д.Хожиева
Такризчилар: т.ф.д., проф. Э.З.Нуриддинов
укитувчи А.М.Хасанов

Кириш

Муқаддима. Европа ва Америка мамлакатлари тарихи фанининг фан сифатида ўрганилишидан кўзланган мақсад. Унинг фан сифатида шаклланиши тарихи ушбу фанга асос солган шахслар. Ушбу фанга доир адабиётлар ҳақида қисқача маълумот Европа ва Америка мамлакатлари тарихи фани ҳақида асосий тушунчалар

Европа ва Америка мамлакатлари тарихи фанига кириш

Фаннинг мақсади, талабаларни Европа ва Америка мамлакатларида қадимдан то хозирги давргача бўлган тарихий воқеалар билан таништириш.
Бу фанни ўрганиш жараёнида талабалар ўтган материалларни анализ қилиш, керакли хулосалар чиқариш ва жамият ривожланишининг тарихий қонуниятларини туғри тушиниб олиш маҳоратига эга бўлишади.
Мазкур фан жуғрофия, иқтисод, демография, санъат, фалсафа ва сиёсатшунослик фанлари билан боғлиликда ўрганилади.

Европа мамлакатлари қадимги даврда

Қадимги Греция. Мил.ав.П мингйилликда Грек давлатлари ва уларнинг босиб олиниши. Мил.ав. XI-IX асрларда грекларнинг хаёти ва хўжалиги.
Мил.ав. VI-VI асрларда Афина ва Спартада кулдорлик тузумининг ўрнатилиши. Ўрта ер денгизи ва Қора денгиз Қирғокларида шаҳар-
давлатларнинг ташкил топиши. Грек-форс урушлари. Афинада қулдорлик демократияси. Мил.ав. V-IV асрларда Эллин маданияти. Грек-македон давлати ва унинг парчаланиши.
Қадимги Рим. Кадимги Рим ва республиканинг ўрнатилиши. Ғарбий Ўрта ер денгизида ҳукумронлик қилиш учун Рим ва Карфаген ўртасидаги уруш. Мил.ав. II-I асрларда Римда кулдорликнинг ривожланиши.
Дехконларнинг кашшоклашуви ва ер учун кураш. Спартак бошчилигида қуллар қўзғолони. Республиканинг қулаши. Рим салтанати
даври. Рим салтанатининг заифлашиши ва унинг қулаши.

Европа ва Америка мамлакатлари урта асрлар даврида

Рим салтанати IV-V асрларда. Қулдорлик тузумининг инқирози. Феодал тузумнинг асосий белгилари. Ўрта аср жамиятининг хронологик чегаралари. IV-V асрларда Рим салтанати жамиятининг янги қатламлари. Маҳалий феодалларнинг хуқуқлари. Христиан черкови. Рим салтанати варварларнинг босқини арафасида.
Варварларнинг ижтимоий тузуми. Кельтлар. Германлар. Славянлар. Варвар қабилаларнинг уч гурухи. Варварларнинг ижтимоий тузуми. Варвар қабилаларнинг жойлашган худуди. Римликлар томонидан Галлиянинг босиб олиниши. Юлий Цезарь. Патриархал қуллик. Варвар қабилаларнинг дини. Ҳарбий демократия тузуми.
Рим салтанатининг варварлар томонидан босиб олиниши. Варвар қиролликларнинг ташкил топиши. Ҳалқларнинг буюк кучиши арафасида герман қабилалар. Ҳалқларнинг кучиши бошланишининг сабаблари. Хунлар. Вестготлар ва бошка герман қабилаларнинг Рим салтанати худудига кучиши. Варвар қиролликларнинг ташкил топиши. Варвар боскинининг якунлари.
Франклар қироллигида феодал муносабатларнинг ривожланиши. Француз қироллигининг ташкил топиши. Франклар Хлодвиг даврида. V-VI асрларда франкларда ижтимоий тузум. Меровингларнинг заифлашиши сабаблари. Каролингларнинг хукумронлиги. Буюк Карл салтанати ва унинг парчаланиши. Норманларнинг боскини. Капетинглар хукумронлигининг бошланиши.
X-XI асрларда Германия, Италия, Англия ва папалик. Х-Х1 асрларда Германияда феодал муносабатларнинг ривожланиши. Италия юришлари. Муқаддас Рим салтанатининг ташкил топиши. Папа ва императорларнинг инвеститура учун кураши. Генрих IХ нинг хукмронлиги.
VII-XI асрларда славянлар. Славян давлатларнинг ташкил топиши. Славянлар жойлашган худуд. Жанубий славянлар. Болгар подшолиги. Серб ва Хорват давлатларининг ташкил топиши.Князь Само давлати. Буюк Моравия давлати. Кирилица ёзувининг ихтиро килиниши. Киев Русининг ташкил топиши. Рюриклар сулоласи. Чехия қироллиги ва Муқаддас Рим салтанати. Польша давлатининг ташкил топиши. Польшада феодал тарқоқлик.
VI-XI асрларда Византия салтанати. Рим салтанатининг парчаланиши. Шарқий Рим салтанати. Юстиниан даврида Византиянинг кенгайиши. Юстинианнинг қонунчилик ва меъморчилик фаолияти. «Ника» қўзғолони. Феодал зулмнинг кучайиши. Черковнинг парчаланиши. VI-XI асрларда Византия маданияти. Византия салтанатининг инқирози. Византия ва Киев Руси.
Ўрта аср шаҳарларининг пайдо бўлиши ва ривожланиши. Илк ўрта асрлар даврида хунармандчилик ва айрбошлаш. Ҳунармандчиликнинг қишлоқ хўжалигидан ажралиб чиқиши. Ҳунармандчилик турлари. Хунармандчилик ва савдо марказлари бўлмиш янги шаҳарларнинг пайдо булиши. Европада жаҳон савдосининг икки маркази.
Салб юришлар. Салб юришларнинг сабаблари ва иштирокчилари. Биринчи салб юриш. Иккинчи, учинчи ва туртинчи салб юришлар. Охирги салб юришлар. Салб юришларнинг якуни ва уларнинг аҳамияти.
XI-XV асрларда Ғарбий Европа давлатлари. Францияда марказлашиш сиёсатининг бошланиши. Генерал штатлар. Юз йиллик уруш. Сиёсий бирлашишнинг якуни. Франция XV асрнинг иккинчи ярмида. Мутлоқ монархиянинг ўрнатилиши. Француз миллатининг ташкил топиши.
Англияда сиёсий марказлашишнинг бошланиши. Вильгелм Боскинчи ва унинг ворислари. Эркинликларнинг буюк Хартияси. «Наъмунали парламент». Уот Тайлер қўзғолони. Кизил ва Ок атргуллар уруши. Тюдорларнинг хокимият тепасига келиши.
Германия XII-XIII асрларда. Штауфенлар сулоласи. Барбароссанинг Сицилия сиёсати. Папа Иннокентий III сиёсати. Штауфенларнинг инкирози. Герман феодалларининг Ғарбга салб юришлари. Ганза иттифоки. XIII-XV асрларда Германиянинг сиёсий ривожланиши. Габсбурглар хокимияти.
Италия XIII-XV асрларда. Венеция республикаси. Флоренция. Медичи сулоласининг зулми. Папа ҳокимиятининг инқирози.
Испания ва Португалия XI-XV асрларда. Испанияда араблар. Реконкиста харакати боскичлари. Наварра, Португалия ва Кастилия кироллиги. Арагон федерацияси.
XI-XV асрларда Шаркий Европа давлатлари. Киев Русининг сиёсий парчаланиши. Немис ва швед салбчиларига карши кураш. Александр Невский. Мугиллар боскини. Куликово жанги. Киев Руси ва Олтин Урда.
Чехия XII-XIII асрларда. Немис мустамлакачилиги. Люксембурглар сулоласи. Гуситлар харакати. Ян Гус. Гусит урушлари.
Польшада XI-XIII асрларда феодал муносабатларнинг ривожланиши. Феодал таркоклик. Пан ва шляхталар мавқеининг ошиши. Польша маданияти.
Венгер давлатининг ташкил топиши. 1222 йил Олтин булла. Муғил-татарларнинг кириб келши. Венгрия XIV-XV асрларда. 1514 йил куруцилар харакати. Венгер давлатининг кулаши.
Иккинчи Болгар подшолиги. Болгария XIII-XIV асрларда. 1277-1280 йиллар деҳқонлар уруши. Иккинчи Болгар подшолигининг қулаши.
Сербия XII-XIV асрларда. Стефан Душан конунлари. Сербиянинг парчаланиши. Усмонли туркларнинг боскини. Косово жанги.
Византия салтанати XIII-XV асрларда. Муғиллар билан тўқнашув. Флорентия иттифоқи. Константинополнинг қулаши ва унинг сиёсий аҳамияти.
Ўрта асрларда Америка (XV аср охиригача). Хиндуларнинг машғулотлари. Майяларда шаҳар-давлатлар. Майя эҳромлари. Ацтеклар. Давлат тузуми. Хунармандчиликнинг ривожланиши. Инклар. Ижтимоий тузум. Деҳқончиликнинг ривожланиши. Меъморий ёдгорликлар.
Буюк жуғрофий кашфиётлар. Кашфиётларнинг сабаби. Афанасий Никитин. Хиндистонга денгиз йўлининг очилиши. Христофор Колумб. Дунё бўйлаб илк саёҳат. Френсис Дрейк. Австралиянинг кашф этилиши. Абель Тасман. Жуғрофий кашфиётларнинг иқтисодий-сиёсий натижалари.
XVI-XVII асрларда Гарбий Европа мамлакатлари. Англия: Иктисодий ривожланиши. Гов тутиш сиёсати. Тюдорлар абсолютизми ва унинг ижтимоий негизлари. Англияда черков ислоҳати (реформация). XVII асрда Англиянинг ички ва ташки сиёсати. Стюартлар сулоласи хукумронлигининг бошланиши.
Франция: Иқтисодий ривожланиши. Француз абсолютизми ва унинг ижтимоий негизлари. Францияда реформация. Гугенотлар уруши. Бурбонлар сулоласининг абсолют сиёсати.
Германия: Иктисодий ривожланиши. Габсбургларнинг ташқи сиёсат Реформация даври. Мартин Лютер. Деҳқонлар уруши. Ўттиз йиллик уруш.Томас Мюнцер. Вестфалия тинчлик сулҳи.
XVI-XVII асрларда Шаркий Европа мамлакатлари. Россиянинг мугиллар зулмидан озод бўлиши. Марказлашиш жараёни. Иван Грозний ислоҳатлари. Ливония уруши. Россия тарихида тўполон даври. Романовларнинг хокимият тепасига келиши.
Польшанинг XVI асрда иқтисодий ривожланиши. Крепостнойликнинг кучайиши. 1569 йилги Люблин унияси (иттифоки). Ваза сулоласи ҳукумронлиги. Польша қироллигининг инқирози. Польша маданияти.

Европа ва Америка мамлакатлари янги тарих даврида  (1640-1870)

Инглиз буржуа инқилоби. Янги тарихнинг асосий қисми ва икки босқичи. Халқаро вазият. XVII аср ўрталарида Европа мамлакатларининг иқтисодий аҳволи.
Инқилобнинг сабаблари ва бошланиши. Биринчи ва иккинчи фуқаролар уруши. Республика йиллари. Кромвель протекторати. Шонли инқилоб ва унинг натижалари.
Шимолий Америка буржуа инқилоби. АКШнинг ташкил топиши. XVII–XVIII асрнинг биринчи ярмида инглиз мустамлакаларнинг ижтимоий-иқтисодий ва сиёсий ривожланиши. Мустакиллик учун уруш сабаблари ва бошланиши. Иттифоқчилар масаласи. 1787 йил Конституцияси. «Хуқуқлар ҳақида Билль».
Француз буржуа инқилоби. Инқилобнинг сабаблари ва бошланиши. Йирик буржуазия ҳукумронлиги. 1791 йил Конституцияси. Республиканинг урнатилиши. Миллий Конвент. Якобинчилар диктатураси. 1793 йил Конституцияси. Директория даври. 1795 йил Конституцияси. 1799 йил 9 ноябр давлат тўнтариши. Бонапарт Наполеон.
XVII аср охири – XIX асрда Россия. Россиянинг Шарққа кенгайиши. 1648-1649 йил Земск собори. Россия Петр 1 даврида. Шимолий уруш. Петр ислоҳатлари. XVIII асрнинг иккинчи ярмида Россияда капиталистик муносабатларнинг шаклланиши. Екатерина II даври. Емельян Пугачев қўзғолони. Екатерина ислоҳатлари. Россия Бонапарт Наполеон урушлари даврида. Тильзит сулҳи. Декабристлар қўзғолони. 1830-1850 йилларда ижтимоий ҳаракатлар. XIX асрнинг 60-чи йилларида Россиянинг ички аҳволи. Крепостной хуқуқнинг бекор қилиниши.
1815-1870 йилларда Гарбий Европа мамлакатлари. Англия: Саноат тўнтариши даври. Иқтисодий инқирозлар. Иқтисодий ўсиш. Давлат тузуми. Парламент ислоҳатлари. Осиё ва Африкада мустамлакачилик сиёсати.
Франция: 1814-1815 йил Вена конгресси. Европанинг қайта тузилиши. «Муқаддас иттифоқ». Бурбонларнинг тикланиши. 1830 йил Июль инқилоби натижалари. «1830 йил Хартияси». Буржуазия қироли. 1848 йил буржуа-демократик инқилоб. Иккинчи Республиканинг ўрнатилиши. Франция Иккинчи империя даврида (1852-1870). Ташки сиёсат.
Германия: Сиёсий тарқоқлик. Германия Вена когрессидан кейин. Наполеон урушларидан сўнг Германиянинг иқтисодий аҳволи. 30-йилларда либерал-буржуа оппозицияси. 1848 йилги инқилоб. Германиянинг бирлашиш йуллари. 1849 йил Умумгермания Конституцияси. Германиянинг бирлашиши. Отто фон Бисмарк. Шимолий Герман Иттифоқи. Қишлоқ хўжалигида капитализм ривожланишининг «пруссча йули».
Италия: 1848-1849 йил инқилоби. Италиянинг миллий бирлашиши. Сардиния қироллиги ва Луи Наполеон Ш. Бирлашишнинг биринчи ва иккинчи босқичлари. Джузеппе Гарибальди. Бирлашиш якунлари.
АҚШда капитализмни ривожланиши. Иккинчи инқилоб. (1861-1865 йил фукаролар уруши). АҚШда капиталистик ривожланишнинг асосий белгилари. Ташқи сиёсат. Ғарбга кенгайиш. Инқилоб сабаблари. Фуқаролар урушининг бошланиши. Иттифоқчилар масаласи. Авраам Линкольн. Қулликнинг бекор қилиниши. Уруш натижалари.
Лотин Америкасида мустақил давлатларнинг ташкил топиши. Гаитида қуллар қўзғолони. Туссен Лувертюр. Лотин Америкасида Испан мустамлакаларнинг аҳволи. Тупак Амару қўзғолони. Мексида озодлик ҳаракти. Испан мустамлакаларининг озод бўлиши. Симон Боливар. Хосе Сен Мартин.

Европа ва Америка мамлакатлари янги тарих даврида (1871-1918)

Франция-Германия уруши. Париж коммунаси. Уруш сабаблари. Урушга тайергарлик даражаси. Уруш иштирокчилари мақсадлари. Харбий ҳаракатлар. Уруш натижалари. Францияда Учинчи республика. Хукумат конституцияси. 1871 йил 18 март инқилоби. Коммуна Совети. Ижтимоий-иқтисодий ислоҳатлар. Париж Коммунаси мағлубияти сабаблари.
Монополияларнинг ташкил топиши. Давлат- монополистик капитализмининг асосий хусусиятлари. Капиталистик ривожланишнинг иккинчи босқичи. Монополия турлари. Гарбий Европа мамлакатлари ва АҚШда монополистик капитализмнинг ўзига хос хусусиятлари.
XIX аср охири – XX аср бошида Гарбий Европа ва АҚШ.
Германия: Капиталнинг маркалашиши. Молия капитали. Юнкер-буржуа капитализми. Ташқи сиёсат. Германия салтанати Конституцияси. Учлар Иттифоқи. Мустамлакачилик сиёсати.
Англия: Иқтисодий ривожланиш. Банкларнинг ўсиши. Ирландия масаласи ва ижтимоий ҳаракатлар. Мустамлакачилик капитализми. Мустамлакачилик сиёсатидаги рақобат. Инглиз-бур уруши.
Франция: Иқтисодий колокнинг сабаблари. Қишлокдаги аҳвол. Судхўрлик капитализми. Учинчи республика конституцияси. Мустамлакачиликда рақобат.
АҚШ: XIX аср охирида АҚШ иқтисодий ривожланишининг омиллари. Монополияларнинг тузилиши. Молия олигархияси. Монополистик капитализм. Ижтимоий ҳаракат ва ташқи сиёсат.
XIX аср охири – XX аср бошида Шаркий Европа мамлакатлари. Австро-Венгрия салтанатининг иқтисодий ривожланиши. Ташқи сиёсат Болкон сиёсати ва Германия билан муносабатлари. Славян ҳалқларининг миллий-озодлик кураши. Ижтимоий ҳаракатлар. Гайнфельд дастури. Венгрия содиал-демократияси.
Австро-Венгрия салтанати ХХ аср бошида. Чехиянинг иқтисодий ва ижтимоий аҳволи. Умумҳалк сайлаш хуқуқи учун кураш. Босния ва Герцеговинада озодлик харакатлари. Сиёсий инқироз. «Триализм» қарори.
Болкон яримороли давлатлари XIX аср охири – XX аср бошида. Болқон халқлари Усмонли турклар салтанати зулми остида. Славянларнинг миллий-озодлик харакати. Рус-Турк уруши. Сан-Стефано сулҳи. Болгария, Румыния, Сербия ва Албаниянинг мустақил бўлиши. Бу давлатларнинг ташқи сиёсати.
XIX аср охири – XX аср бошида Россия. Халқ хужалигининг ривожланиши. Кишлоқ хўжалиги ривожланишининг икки йўли. Иқтисодий ўсиш. Илк монополияларнинг ташкил топиши. Россияда ижтимоий харакат ва ижтимоий-сиёсий фикрнинг ривожланиши. XIX асрнинг охирида Россиянинг ташқи сиёсати. Европа билан муносабат. Рус-турк уруши. 1878 йил Сан-Стефано сулҳи. Мустамлакаларда Россиянинг миллий сиёсати. Россия ХХ аср бошида. Рус-Япон уруши. 1905-1907 йилларда инқилобий ҳаракатлар. Столыпин аграр ислоҳати. Россиянинг ташқи сиёсати. Россия ва Англия ўртасида 1907 йил конвенцияси.
XIX аср охири – XX аср бошида Лотин Америкаси мамлакатлари. Ижтимоий-иқтисодий ривожланиш. Испан-Америка уруши. Мексикада буржуа инқилоб. П.Диас диктатураси. Эмилиана Сапата қўзғолони. Франсиско Вилья ва унинг сафдошлари. Бразилияда қулликнинг бекор қилиниши. Аргентина. 1873 йилги фуқаролар кодекси. Кишлоқ хўжалигининг ривожланиши. Марказий Америка мамлакатлари ва АҚШ.
Биринчи жахон уруши. Европа мамлакатлари уруш йилларида (1914-1918). Урушнинг сабаблари ва бошланиши. Урушнинг характери. Асосий фронтларда уруш харакатлари. Уруш йилларида Европа мамлакатларининг ички сиёсати. Уруш якуни.

Европа ва Америка мамлакатлари энг янги тарих даврида (1918-1945)

Урушдан кейинги тинчлик (1918-1920). Париж анжумани. Версаль тинчлик сулҳи. «Вудро Вильсоннинг 14 моддаси». Миллатлар Лигасининг тузилиши. Европада янги давлатларнинг тузилиши. Вашингтон анжумани ва унинг карорлари. Версаль-Вашингтон тизимининг заифлиги. Брест сулхи.
ХХ аср 30-йилларида Европа ва Америка мамлакатлари
1929-1933 йил жахон иқтисодий инқирози. Халқаро муносабатлар. Фашизм. Италия ва Германияда нацистларнинг хокимият тепасига келиши. Франклин Рузвельт. АКШнинг «Янги курс» сиёсати. АКШ ташқи сиёсати. Европа мамлакатлари уруш арафасида. Мюнхен шартномаси. Совет-Герман муносабатлари.
Иккинчи жаҳон уруши (1939-1945). Урушнинг даврлари. Бошлангич давр. «Ғалати уруш». Компьен шартномаси. «Барбаросса» режаси. Урушда туб бурилиш. Эл-Аламайн жанги. Сталинград жанги. Курск жанги. Техрон анжумани. Иккинчи фронтнинг очилиши. Европанинг озод килиниши. Крым ва Потсдам анжуманлари. Уруш якуни.

Европа ва Америка мамлакатлари энг янги тарих даврида  (1945-2000)

«Совуқ уруш» даврининг бошланиши. «Совуқ уруш» нинг келиб чиқиши сабаблари. Худудий масала. БМТнинг ташкил топиши. Варшава шартномаси. АҚШнинг урушдан кейинги сиёсати. Харбий-сиёсий блоклар. Сиёсий харитадаги ўзгаришлар. Шарқий Европа мамлакатларида коммунистик тартибларнинг ўрнатилиши.
1945-1990 йилларда Ғарбий Европа мамлакатлари.
Германия: Урушдан кейинги Германия. Германиянинг икки давлатга бўлиниб кетиши. ГФР Конституцияси. Иқтисодий ўсиш ва унинг омиллари. Сиёсий кучларнинг жамиятда тутган ўрни. Катта коалиция. Кичик коалиция. ГФРнинг ташқи сиёсати. Берлин девори. Германиянинг бирлашиши.
Англия: Буюк Британия урушдан сунг. Лейбористлар сиёсати. Ольстер муаммоси. Консерваторлар сиёсати. Иқтисодда туб бурилиш. «Тетчеризм» сиёсати.
Франция: Урушдан кейги аҳвол. Туртинчи республика конституцияси. Франциянинг ташқи сиёсати. Бешинчи Республика. Генерал Шарль де Голльнинг узига хос ташки сиёсати. Эвиан сулхи. Социалистлар хокимият тепасида. Франсуа Миттераннинг ички ва ташқи сиёсати.
Италия: Урушдан кейинги Италия. Де Гаспери ҳукумати фаолияти. Христиан-демократик партиянинг инқирози. Иқтисодий ривожланиш. Италия Коммунистик партияси фаолияти. Мафия. Сиёсий инқироз.
1945-1990 йилларда Шарқий Европа мамлакатлари
ГДР: Тоталитар тартибларнинг ўрнатилиши. ГДРнинг ташкил топиши.Иқтисодий ривожланиш. Германиянинг бирлашиши ва унинг оқибатлари.
Венгрия Республикаси. «Пролетариат диктатураси». Тоталитар режимнинг ўрнатилиши. Катагонлар. 1956 йил Будабештда коммунистик режимга қарши қўзғолон.
Румыния: Демократик ислоҳатларнинг ўтказилиши. 1947 йил – Румыния Халқ Республикаси. Иқтисодий ривожланиш. Н.Чаушескунинг шахсга сиғиниш сиёсати. 1989 йил инқилобий воқеалари. Мамлакатнинг бозор муносабатларига ўтиши.
Албания: Урушдан кейинги иқтисодий ва сиёсий ривожланиши.70-80-чи йилларда автаркия сиёсати. Р.Алия. Давлат сиёсатидаги ўзгаришлар. Ҳокимият тепасига социалистларнинг келиши.
Югославия: Мамлакат учун уруш якунларининг аҳамияти. Республиканинг эълон қилиниши. Иқтисодий ривожланиш. Иосип Броз Тито ва Сталин. Совет Иттифқки ва Югославия ўртасидаги келишмовчиликлар сабаби. «Ўз ўзини бошкариш социализми» тамоиллари. Сепаратик ҳаракатларнинг ўсиши. Иқтисодий инқироз сабаблари. Югославиянинг парчаланиши. Фуқаролар уруши ва якунлари.
Болгария: Республика эълон қилиниши. 50-70-чи йилларда социалистик курилиш. Социализмни ислоҳат қилишга уруниш ва унинг натижалари.
Чехословакия: Иқтисодий ва сиёсий ўзгаришлар. Янги Конституциянинг қабул қилиниши. Коммунисьлар диктатураси даври. 60-чи йилларда иқтисодий ривожланиш. 1968 йил «Прага баҳори» воқеалари. 1981 йил инқилоби ва унинг натижалари. Чехия ва Словакиянинг ташкил топиши.
Польша: Мамлакатда сиёсий вазият. Тоталитар режимнинг ўрнатилиши. Ташқи сиёсат. Польша Халқ Республикасининг эълон қилиниши. 50-70-чи йилларда иқтисодий ривожланиш. «Бирдамлик» касаба уюшмаси ҳаракатининг фаолияти. 1980 йил сиёсий воқеалари. Лех Валенса.
1945-1990 йиллард АҚШ. АҚШнинг урушдан кейинги аҳволи. Трумен стратегияси. Джон Кеннеди. Вьетнам уруши.. «Аср котиллиги». Ричард Никсон. Уоттергей жанжали. Республикачилар Рональд Рейган бошчилигида. Иран-контрас жанжали.
1945-1990 йилларда Совет Иттифоқи. Урушдан кейинги иқтисодий аҳвол. Иосиф Сталин. Сиёсий катагонлар. Н.С.Хрущев. Шахсга сиғиниш сиёсатининг фош қилиниши. Иқтисодий ислоҳатлар. Қишлок хўжалигидаги ўзгаришлар. Ташқи сиёсат.
Л.И.Брежнев. Коммунистик партия диктатурасининг тикланиши. 60-70-чи йилларда иқтисодий ривожланиш. 70-чи йилларда ташқи сиёсат. Иқтисодий инқироз сабаблари. 1977 йил Конституцияси. Совет Иттифоқининг миллий сиёсати.
М.С.Горбачев. Қайта куриш сиёсати. Ташки сиёсат. Қайта қуриш натижалари.
Дунё ХХ аср охири – XXI аср бошида.
БМТ мавқеининг ошиши. БМТ Хавфсизлик Кенгаши фаолияти. Европада интеграцион жараёнлар. Глобал муамоллар. Худудий мажоралар. Ҳалқаро терроризм ва диний экстремизм. Демографик муамоллар. Атроф-муҳитни мухофаза килиш. Ижтимоий фикрда рўй берган ўзгаришлар. Хозирги дунё маданияти ва ундаги оқимлар. XX-XXI аср фани.

Амалий машғулотлар

Қадимги давр

Афинада қулдорлик демократияси. Юнон-форс урушлари. Пуни урушлар. Рим салтанати маданияти

Ўрта асрлар даври

Христиан черкови. Патриархал қуллик. Варвар қиролликларнинг тузилиши. Буюк Карл салтанати. Муқаддас Рим салтанати. Ўрта аср шаҳарлари. Салб юришлар. Сиёсий бирлашиш жараёни. Буюк жуғрофий кашфиётлар. Черковни ислоҳат килиш даври.
Янги тарих даври

XVII аср ўрталарида халқаро вазият. Оливер Кромвель протекторати. 1787 йил АҚШ конституцияси. Францияда Директория даври. Францияда 1830 йил Июль монархияси. Европада 1848-1849 йил инқилоби. XIX асрнинг 50-60-чи йилларида Франция. Германиянинг бирлашиши. АҚШда фуқаролар уруши. Франция-Германия уруши. Париж Коммунаси. Монополияларнинг тузилиши. XIX аср охири – XX аср бошида Ғарбий Европа мамлакатлари. XIX аср охири – XX аср бошида Шарқий Европа мамлакатлари. XIX аср охири – XX аср бошида АКШ. Биринчи жаҳон уруши йилларида Антанта давлатлари.

Энг янги тарих даври

Ғарбий Европа мамлакатлари урушдан кейинги йилларда. Шарқий Европа мамлакатлари урушдан кейинги йилларда. Россия урушдан кейинги йилларда. Европа мамлакатлари ва АҚШ иқтисодий инқироз даврида. 30-чи йилларда халқаро вазият. Иккинчи жаҳон уруши. Европа мамлакатлари 1945-1990 йилларда. АҚШ 1945-1990 йилларда. Совет Иттифоқи 1945-1990 йилларда. Дунё ХХ аср охирида.
Мустақил иш

Иқтисодий ривожланиш. Иосип Броз Тито ва Сталин. Совет Иттифоқи ва Югославия ўртасидаги келишмовчиликлар сабаби. «Ўз ўзини бошкариш социализми» тамоиллари. Сепаратик харакатларнинг ўсиши. Иқтисодий инқироз сабаблари. Югославиянинг парчаланиши.

Дарсликлар ва укув кулланмалар руйхати

Асосий

1.     История древнего мира. Расцвет древних обществ. Книга 1, 2 и 3. - М., 1989.
2.     История древнего мира. - М., 1971.
3.     Семенов В.Ф. История средних веков. - М., 1979.
4.     История средних веков. Хрестоматия. - М., 1998.
5.     Хрестоматия по истории средних веков. Под ред. акад.С.Д.Сказкина. - М., 1963.
6.     Книга для чтения по истории средних веков. Под ред. акад.С.Д.Сказкина. - Ч.I и II. М., 1970.
7.     Стасюлевич М. История средних веков. - М., 1960.
8.     История средних веков. Учебник в 2-х частях. Под ред. С.П.Карповой. М., МГУ, 1998.
9. Новая история стран Европы и Америки. Первый период. - Под ред. проф.А.В.Адо. - М., 1986.
10. Новая история. Второй период. Под ред. Е.Е.Юровской и  И.М.Кривогуза. - М., 1984.
11. Новая история стран Европы и Америки. Первый период. Под  ред. Е.Е.Юровской и И.М.Кривогуза. - М., 1998.
12. Новая история стран Европы и Америки. Второй период. Под  ред. И.М.Кривогуза и Е.Е.Юровской. - М., 1998.
13. История новейшего времени стран Европы и Америки (1918- 1945). Под ред. Е.Ф.Язькова. - М., 1989.
14. Новейшая история (1939-1992). - М., 1993.
15. Г.А.Хидоятов, Х.Г.Гуломов. Всемирная история. Новейший период. Европа и США после второй мировой войны. (1945- 1995). - Т., 1999.
16. Понамарев М.В., Смирнов С.Ю. Новая и новейшая история стран Европы и Америки. 1 том. М., 2000.
17. Новейшая история стран Европы и Америки. XX век. 1900 – 1945. Часть 1, М, 2002
18. Новейшая история стран Европы и Америки. XX век. 1945 – 2000. Часть 2, М, 2001.
19. Новая история Европы и Америки (1871 - 1900). М, 2003 20. М.Абдураззокова. ХХ аср иккинчи ярми жахон тарихи. Маърузалар туплами. Тошкент, 2000.

Қўшимча

1.     Историография античной истории. М., 1980.
2.     Хрестоматия по истории древнего мира. - Саратов, 1989.
3.     Книга для чтения по истории средних веков. - М., 1986.
4.     Заборов М.А. Крестовые походы. - М., 1956.
5.     Корсунский А.В., Гюнтер Р. Упадок и гибель Западной Римской Империи и возникновение германских королевств. М., 1984.
6. Алексеев В.М. Тридцатилетняя война. - М., 1961.
7. Бессмертный Ю.А. Феодальная деревня и рынок в Западной Европе XII-XIII вв. - М., 1969.
8. Германия. Факторы. Издано: Ведомство печати и информации феодального правительства. - Германия. 1998.
9. Новая и новейшая история. Журнал. - М., 1991-2000 гг.
10.Колосков А.А. История стран мира в 1870-1939 гг. - М., 1984.
11.Решетов С.В. Мировая история нового времени. - М., 1992.
12.Страны мира. Краткий политико-экономический справочник. – М., 1987.
13.Александров В.В. Новейшая история стран Европы и Америки (1945-1986). Учебное пособие. - М., 1988.
14.Страны мира. Энциклопедический справочник. М., 2000.
15.Бойназаров Ф.Қадимги дунё тарихи. Дарслик. Т., 2000

 

Муаллифлар фикри сайт таҳририяти нуқтаи назари билан мос келмаслиги мумкин